Κοινωνικό άγχος-Ντροπαλότητα...

Γράφει η Μαρία Λασσιθιωτάκη (Μέλος του Πανελληνίου Ψυχολογικού Συλλόγου ΑΜ 378) Αν και η έννοια « άγχος » κατακλύζει την καθημεριν...

Γράφει η Μαρία Λασσιθιωτάκη

(Μέλος του Πανελληνίου Ψυχολογικού Συλλόγου ΑΜ 378)

Αν και η έννοια «άγχος» κατακλύζει την καθημερινή ζωή, το κοινωνικό άγχος ξεφεύγει ποσοτικά και ποιοτικά από το απλό και συνηθισμένο «τρακ» , εμφανίζεται με σοβαρότερα συμπτώματα μειωμένης λειτουργικότητας και επηρεάζει συχνά τις καθημερινές δραστηριότητες, παρουσιάζοντας έντονα οργανικά προβλήματα ( τρέμουλο, κοκκίνισμα, ταχυκαρδία, εφίδρωση, σφίξιμο στο λαιμό, κλπ).
Μελέτες δείχνουν ότι ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού θα νιώσει πίεση και άγχος επίδοσης μπροστά στην έκθεση στο κοινό, σε μια ομιλία ή παρουσίαση χωρίς όμως να αγγίζει τα όρια της συναισθηματικής και νοητικής αποδιοργάνωσης. Αντίθετα, στο κοινωνικό άγχος, η σκέψη αλλοιώνεται με έμμονες ιδέες και το συναίσθημα εκτείνεται από την...
έντονη ανησυχία μέχρι τον τρόμο και την απόγνωση.
Τρακ και ντροπαλότητα
Να περνώ απαρατήρητος!
Οι κοινωνικές συναναστροφές είναι ένα μεγάλο βάσανο για τον ντροπαλό, για να τις αποφύγει προτάσσει ένα σωρό συνηθισμένες ή έξυπνες δικαιολογίες: βαριέμαι, είμαι κουρασμένος, δεν ενδιαφέρομαι , δεν θα περάσω καλά κλπ.
Τα ντροπαλά άτομα συνήθως δεν κοιτούν στα μάτια τον συνομιλητή τους, χαμογελούν λιγότερο, δεν παίρνουν συχνά τον λόγο σε παρέες, προτιμώντας τη θέση του ακροατή, αποφεύγουν τις γκριμάτσες για να μην δείξουν τί νιώθουν και τί σκέφτονται, , αργούν να απαντήσουν σε τυχόν ερωτήσεις, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν να χαρακτηρισθούν σνομπ. Στο οικείο περιβάλλον τους όμως συμπεριφέρονται με φυσιολογική άνεση
Συνθήκες εμφάνισης
Στον δημόσιο λόγο, σε μια ερωτική εξομολόγηση, συνάντηση με σημαντικά πρόσωπα αλλά ακόμα και η αναζήτηση δανείων αλλά και μια απλή διεκδίκηση σε ένα εστιατόριο ή το πέρασμα μέσα από κόσμο είναι εμπειρίες ικανές να σπείρουν τον πανικό στο ντροπαλό, την «τρικυμία εν κρανίω».
Σκέψεις
Σε μερικούς ανθρώπους το «βλέμμα» του άλλου βώνεται ως απόλυτα αυστηρό και επικριτικό: τι σκέφτονται οι άλλοι για μένα; Πώς θα κριτικάρουν τα λόγια μου, τι απόψεις και τις ιδέες μου, θα πω ανοησίες, θα γίνω βαρετός, θα παγιδευτώ και δεν θα ξέρω τι να πω κλπ
Φόβος οικειότητας
Πρώιμες εκδηλώσεις, από την παιδική ηλικία. Πολλές ζωές έχουν να δείξουν ανθρώπους ότι ξεκίνησαν από την έλλειψη άνετης επικοινωνίας και εξοικείωσης με άλλους ανθρώπους που τους θεωρούσαν πιο σημαντικούς από τους ίδιους. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η αυτοπεποίθηση κρύβεται πίσω από την κοινωνική φοβία. Η ανάγκη για θετικές εντυπώσεις στους άλλους είναι και ανθρώπινη και συνηθισμένη όχι όμως η απόλυτη αυτό-ϋποβάθμιση μπροστά στο ενδεχόμενο έκθεσης και αποτυχίας.
Τα προσόντα του ντροπαλού
Αν και δυσκολεύουν την ζωή τους, οι ντροπαλοί παρέχουν ψυχολογική ασφάλεια στους άλλους με την ικανότητά τους να μην κριτικάρουν, να ακούν και να μπαίνουν εύκολα στη θέση του άλλου , να παρατηρούν με ακρίβεια την ψυχολογική του κατάσταση λόγω της ανησυχίας τους να μην εκτεθούν, να μην τους προσβάλλουν.
Μάθηση ή ιδιοσυγκρασία;
Το οικογενειακό περιβάλλον ευθύνεται κατά κύριο λόγο για την δομή μιας προσωπικότητας
Από την κοινωνική φοβία στην αποφευκτική διαταραχή προσωπικότητας
Εδώ πλέον μιλούμε για σοβαρότερο ζήτημα, την ενοχοποιημένη αποφευκτική οργάνωση προσωπικότητας και χαρακτηρίζεται από υψηλού βαθμού ένταση, πολύ υψηλότερης σε σχέση με την ντροπαλότητα και το κοινωνικό άγχος που αγγίζει τον ψυχικό πόνο.
Υπάρχουν Λύσεις;
Διάφορες μορφές ψυχοθεραπείας αλλά και φαρμακευτική αγωγή αλλά το κυριότερο η θέληση ενός ατόμου να συνειδητοποιήσει και να αλλάξει τη σκέψη και τη συμπεριφορά του, να «ξεβολευτεί» από τις ιδέες- εμπόδια στις συναναστροφές του.