Το κόλπο των εκλογών δίχως κολπάκια…

Του Δημήτρη Γιαννακόπουλου Είναι πλέον εμφανές ότι κανείς δεν μπορεί να αποτρέψει τις εκλογές. Είναι βέβαιο ότι το καθεστώς στην Ελλάδα ...

Του Δημήτρη Γιαννακόπουλου

Είναι πλέον εμφανές ότι κανείς δεν μπορεί να αποτρέψει τις εκλογές. Είναι βέβαιο ότι το καθεστώς στην Ελλάδα βρίσκεται σε αδιέξοδο, μέρος του οποίου είναι και ο Γιώργος Παπανδρέου. Η κυβέρνηση βαθιά λαβωμένη από την έλλειψη πολιτικής νομιμοποίησης σε ότι αφορά στην διαχείριση της κρίσης, δεν μπορεί πλέον να διαχειριστεί την καθημερινότητα. Ο κύκλος της έκλεισε σύντομα, καθώς η ίδια φρόντισε να εγκλωβιστεί στο αδιέξοδο του προσωρινού μηχανισμού και στη συνέχεια απέτυχε να διαπραγματευτεί οποιοδήποτε σχέδιο βιώσιμης προσαρμογής της απορρύθμισης, που επέφερε η εφαρμογή του «μνημονίου», στο πλαίσιο κάποιας στρατηγικής ανάπτυξης. Η τρόικα απορυθμίζοντας την οικονομία, απορύθμισε τελικά την κυβέρνηση και ασφαλώς την διοίκηση. Φυσιολογικά και αναμενόμενα πράγματα για όσους γνωρίζουν την λειτουργία της πολιτικής και της διοίκησης στη φάση της θεσμικής και οικονομικής μεταρρύθμισης ενός πελατειακού καθεστώτος, που τελεί υπό χρεοστάσιο. Η κυβέρνηση αυτοκαταστράφηκε, αφού υιοθέτησε, με ιδιαίτερο μάλιστα σφρίγος, το καταστροφικό σενάριο της τρόικας. Η χώρα δεν ήταν επιχείρηση – τα γράψαμε εγκαίρως τα εξηγήσαμε, αλλά ο πρωθυπουργός είχε χαράξει ήδη τον δρόμο του. Δεν επρόκειτο ακριβώς για τον τέταρτο δρόμο, αλλά για έναν μονόδρομο που...
κατέληγε σε πολιτικό ναυάγιο.
Τώρα πλέον η απορρύθμιση φαίνεται ικανή να απορυθμίσει απολύτως ολόκληρο το πολιτικό σύστημα και να καταστρέψει ανεπανόρθωτα την δυνατότητα του καθεστώτος της μεταπολίτευσης να αναμορφωθεί «από πάνω» και «από μέσα». Για να μην χαθεί, λοιπόν, ο έλεγχος εντελώς η πολιτικο-οικονομική τάξη της χώρας επιλέγει με βαριά καρδιά τις εκλογές και λύνει τα χέρια του Γιώργου Παπανδρέου να τις μεθοδεύσει. Αυτό είναι το κόλπο των εκλογών, το οποίο συνδέεται με τα άλλα κόλπα τα οποία θα καταλήξουν στον μετασχηματισμό του πολιτικού μας συστήματος, που θα ξεκινήσει αμέσως μετά το κλείσιμο της κάλπης.
Οι γενικές εκλογές είναι η διαδικασία συντήρησης και ανάπτυξης των (αστικών) δημοκρατιών. Οι πρόωρες εκλογές δίνουν λύση στο κυβερνητικό αδιέξοδο, ενώ είναι ο μηχανισμός που μετατρέπει συνήθως οικονομικές κρίσεις σε πολιτικές διενέξεις, παρότι στην πραγματικότητα οι πρώτες καταμαρτυρούν σοβαρό προϋπάρχον πολιτικό πρόβλημα. Οι οικονομικές κρίσεις συνδέονται απολύτως με τις πολιτικές κρίσεις, ενώ για να επιτευχθεί οποιαδήποτε λύση στο οικονομικό αδιέξοδο πρέπει να υπάρξει πολιτικός μετασχηματισμός, ο οποίος να συμβαδίζει και να αντανακλά σε μεγάλο βαθμό τον κοινωνικό μετασχηματισμό. Αυτά πάντα στις δημοκρατίες κοινοβουλευτικού τύπου.
Άρα, αν εμφανιστούμε σήμερα «καταγγέλλοντας» το κόλπο των εκλογών, λαμβάνοντας απερίφραστα αρνητική στάση προς αυτές, ουσιαστικά θα πρέπει να αναφερθούμε με επαναστατικούς όρους και διαδικασίες στην λύση που προτείνουμε για σοσιαλιστικό μετασχηματισμό που θα επιλύει την οικονομική κρίση. Ή θα ακολουθήσουμε την γλώσσα και την πρακτική της «επιστήμης της επανάστασης», ή εκείνη της «επιστήμης της πολιτικής». Αν θέλουμε να είμαστε σοβαροί και όχι ρεντίκολα με την πολιτική έννοια, δεν έχουμε άλλη επιλογή, ούτε μπορούμε να αρνούμαστε τις εκλογές, δίχως να προτείνουμε ένα ολοκληρωμένο επαναστατικό μοντέλο για τον ελληνικό λαό. Η αριστερίστικη φιλολογία ότι οι εκλογές είναι το σωσίβιο του καθεστώτος και ότι αυτού του είδους η πολιτική συμμετοχή είναι σε κάθε περίπτωση αρνητική για τον λαό, είναι παιδαριώδης. Τον ρόλο των εκλογών στις κοινοβουλευτικές δημοκρατίες, όπως και άλλες μορφές πολιτικής συμμετοχής, τον έχουν διεξοδικά αναλύσει διάφοροι κλάδοι της πολιτικής επιστήμης κυρίως μετά το 1970 και ελάχιστες απορίες έχουν μείνει πλέον για την πολιτική λειτουργία του μηχανισμού των εκλογών. Κανείς δεν διαφωνεί στο ότι οι πρόωρες εκλογές αποσκοπούν κυρίως στην αναζωογόνηση της κατεστημένης δομής. Αυτό όμως σχολιάζει το κίνητρο των εκλογών και όχι το αποτέλεσμά τους. Εκείνοι οι οποίοι ισοπεδωτικά επιχειρούν να συνδέσουν το κίνητρο με το πιθανό αποτέλεσμα προφανώς δεν ενδιαφέρονται για την εκπόνηση οποιασδήποτε προοδευτικής στρατηγικής στο πλαίσιο της πλουραλιστικής δημοκρατίας. Δογματικά αρνούνται την πλουραλιστική δημοκρατία και κάπου εκεί τελειώνει η συζήτηση.
Όσοι, λοιπόν, είναι πολιτικά αντίθετοι σε οποιαδήποτε μορφή αστικής δημοκρατίας, ας μην μπαίνουν στον κόπο να διαλέγονται επί των εκλογών. Αυτός ο μηχανισμός είναι άσχετος με την επανάσταση. Αν, μάλιστα, θεωρούν ότι υπάρχει επαναστατική προοπτική στην Ελλάδα, ή οι ίδιοι έχουν επεξεργαστεί κάποια συγκεκριμένη μορφή επαναστατικής διαδικασίας και όχι απλώς «γυμναστικής» με στόχους, οργάνωση, οικονομικό μοντέλο, συμμαχίες και μορφή διακυβέρνησης, ας μας το πουν για να τους ακολουθήσουμε κι εμείς οι υπόλοιποι αντικαθεστωτικοί, μη επαναστάτες. Θα μας ενώσει η διάθεσή μας για ανατροπή του καθεστώτος. Αν τίποτε από τα παραπάνω δεν συμβαίνει, τότε οι αριστεριστές, αλλά και οι ελάχιστοι, ευτυχώς, νεοναζιστές και νεοφασίστες στην χώρα μας – που ασφαλώς δεν έχουν καμία σχέση με τους πρώτους πολιτικά ή ιδεολογικά – ας μην αναλώνουν τις δυνάμεις τους σε «αστικές χυδαιότητες» τύπου εκλογών. Ας ακολουθήσουν την δική τους οδό.
Οι εκλογές είναι ένα σοβαρό ζήτημα και σε κάποιες περιπτώσεις ιδιαίτερα κρίσιμο, όπως σήμερα στην Ελλάδα, για την εξέλιξη του δημοκρατικού φαινομένου σε συνθήκες πλουραλισμού. Αυτού που συνηθίσαμε να αποκαλούμε δημοκρατία με φιλελεύθερα χαρακτηριστικά. Περί αυτού πρόκειται σήμερα και αυτό είναι που στρεβλώθηκε τόσα χρόνια κατά την μεταπολίτευση και τούτο είναι που εκχυδαΐστηκε από την πολιτική τακτική και τα σκάνδαλα του δικομματισμού, τα οποία και τα δυο είναι αρμονικά ενταγμένα στο πελατειακό κράτος. Οι τελευταίες μάλιστα επιλογές με την κυβέρνηση Παπανδρέου, ενόψει της σοβαρής οικονομικής και θεσμικής δυσλειτουργίας της χώρας, οδήγησαν σε μία πραξικοπηματική μορφή ανατροπής της λαϊκής κυριαρχίας, με κοινοβουλευτικό μανδύα, έτσι όπως αυτή, έστω και περιορισμένα, «διασφαλίζεται» μέσω του συντάγματος και του τρέχοντος ευρωπαϊκού νομικού πολιτισμού.
Εάν το δίλημμα δεν είναι εκλογές ή επανάσταση, ας συμφωνήσουμε ότι αφορά στην ανατροπή των κατεστημένων σχέσεων στην χώρα. Σε αυτήν την περίπτωση το ερώτημα αφορά στον τρόπο που οι αντικαθεστωτικοί θα μπορούσαν να παρέμβουν συλλογικά και οργανωμένα, εκμεταλλευόμενοι την πρόωρη προσφυγή στην κάλπη για να αναδείξουν μία κυβέρνηση προοδευτικού και κοινωνικού προσανατολισμού, που θα σπάσει το απόστημα του κράτους πατρωνίας και θα απαντήσει στην φτωχοποίηση υπερασπιζόμενη τα δύο τρίτα της κοινωνίας και όχι τα συμφέροντα της πολιτικο-επιχειρηματικής τάξης και του κύκλου της. Σε άλλη περίπτωση μάλλον σημαίνει ότι έχουμε απολέσει κάθε αίσθηση σοβαρότητας. Εάν, μάλιστα, ενόψει μιας μελλοντικής επανάστασης, καταγγείλουμε την συμμετοχή στις εκλογές, τότε θα ακολουθήσουμε την οδό διαφόρων ομάδων ή φορέων λενινιστικών εκδοχών του παρελθόντος σε ολόκληρη την υφήλιο, που κατέληξε σε διάφορες μορφές πολιτικών εκτρωμάτων, ή απλώς ενίσχυσε την στρατηγική των τοπικών καθεστώτων και των πατρώνων τους από το εξωτερικό.
Όσοι ορίζουν τους εαυτούς τους ως φύσει ή θέσει αντικαθεστωτικούς, δεν έχουν παρά να συμμετέχουν στις εκλογές, δομώντας έναν ευρύ συνασπισμό αντικαθεστωτικών δυνάμεων που θα προτείνει ένα μεταβατικό πρόγραμμα προοδευτικών μεταρρυθμίσεων και ένα σχέδιο εξόδου από την κρίση. Ένα μπλοκ αντικαθεστωτικού φρονήματος που θα αποσκοπεί στην ανάδειξη μίας κυβέρνησης που θα διαπραγματευθεί έναν φιλολαϊκό πτωχευτικό μηχανισμό με την ΕΕ και αν δεν πετύχει αυτό, θα οδηγήσει την χώρα στην απαλλαγή από το βάρος του χρέους και στην επανεκκίνηση της οικονομίας με εθνικό νόμισμα και ριζικές θεσμικές αλλαγές, που θα προνοούν υπέρ της ισότητας και της δημοκρατικής αναδιάρθρωσης της πολιτείας. Σ’ αυτό έχω αναφερθεί διεξοδικά σε προηγούμενα διαδικτυακά σημειώματα. Μόνον μία τέτοια στρατηγική θα μπορούσε, παίζοντας με τους κανόνες της αστικής δημοκρατίας, να αμφισβητήσει τις υφιστάμενες καθεστωτικές σχέσεις, προσφέροντας μία προοδευτική προοπτική διεξόδου από την κρίση. Αλλιώς μιλάμε για μία επαναστατική προοπτική, που όσοι την επικαλούνται οφείλουν να την δικαιολογήσουν με τον επαναστατικό λόγο και όχι με την γνωστή τακτική της σπέκουλας. Τα καθεστωτικά κίνητρα για προσφυγή σε πρόωρες εκλογές δεν διασφαλίζουν εκ προοιμίου και ένα αποτέλεσμα που θα εξυπηρετεί την πολιτικο-επιχειρηματική τάξη. Αυτό θα το διασφαλίσει η αδράνεια και η μη-στρατηγική παρέμβαση των αντικαθεστωτικών στην εκλογική διαδικασία.
Αν θέλετε, λοιπόν, να μιλήσουμε για επανάσταση, ας το κάνουμε, αλλά ας πάψουμε να κοροϊδευόμαστε σαμποτάροντας απλώς τις εκλογές, στο πλαίσιο μιας αριστεριστικής επαναστατικής γυμναστικής. Όσοι δημοκρατικοί πολίτες δεν πράξουμε τίποτε για την οργάνωση ενός σοβαρού και αξιόπιστου αντικαθεστωτικού μπλοκ στις εκλογές, που θα μπορεί να αναδείξει και να στηρίξει ανιδιοτελώς μια προοδευτική κυβέρνηση πατριωτών, η οποία να υπηρετεί τα συμφέροντα των δύο-τρίτων της κοινωνίας μέσα στην κρίση, θα πρέπει να δεχθούμε ότι υποκινούμεθα από ιδιοτελή συμφέροντα, ή ότι δεν μας ενδιαφέρει πλέον ο πολιτικός αγώνας εντός του καπιταλιστικού συστήματος. Η πολυτέλεια της επαναστατικής γυμναστικής δεν υφίσταται στην σημερινή συγκυρία: ή θα υπάρξει (κανονική) επανάσταση, ή προοδευτική μεταρρύθμιση με αυτοκυβέρνηση, αυτο-οργάνωση και μια λαϊκή στρατηγική 20ετούς ανάπτυξης, με αντίστοιχη προσαρμογή του κοινωνικού μοντέλου της χώρας. Τα υπόλοιπα είναι κολπάκια μικροσυμφερόντων και όχι κόλπα με οποιαδήποτε πολιτική σημασία.
Η άποψη πώς οι εκλογές πρέπει να καθυστερήσουν, καθότι δεν είναι ακόμη έτοιμοι οι επαναστάτες, μάλλον δεν αντέχει στην βάσανο της λογικής. Οι εκλογές αυτές θα είναι τυπικά μόνον πρόωρες, ουσιαστικά θα είναι ειρωνικά «όψιμες», καθώς θα έπρεπε να διεξαχθούν πριν η πολιτικο-οικονομική τάξη τοποθετήσει την χώρα στο κρεβάτι του Προκρούστη της τρόικας. Στο κάτω-κάτω, όπως έχει τώρα κίνητρα το καθεστώς να οδηγήσει σε εκλογές, με την ίδια λογική θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς ότι η πολιτικο-επιχειρηματική τάξη θα είχε ακόμη πονηρότερα κίνητρα για να τις μεταθέσει για λίγο αργότερα!