Aπό τον "Συνήγορο του Πολίτη" στον "Συμπαραστάτη του Πολίτη"...

(Ένας νέος θεσμός προστασίας του ευάλωτου πολίτη, από την πιθανή κατάχρηση της Περιφερειακής εξουσίας) Του ΔΗΜ. ΚΩΝ. ΣΑΡΡΗ O "...

(Ένας νέος θεσμός προστασίας του ευάλωτου πολίτη, από την πιθανή κατάχρηση της Περιφερειακής εξουσίας)

Του ΔΗΜ. ΚΩΝ. ΣΑΡΡΗ

O "Συνήγορος του Πολίτη" μετά από 13 ολόκληρα χρόνια λειτουργίας του σημαντικού αυτού θεσμού ,ο οποίος καθιερώθηκε στην Ελλάδα με το Νόμο 2477/97, θεσμός που είναι γνωστός σε παγκόσμια κλίμακα ως ΟΜΒUDSMAN και ισχύει σε 85 χώρες του κόσμου & στις 27 Ευρωπαϊκές βγήκε πια από τη σκιά, που τον είχαν περιθωριοποιήσει κάποιες εξουσίες, θεωρώντας τον μάλλον <<ενοχλητικό>> και αντιπολιτευτικό .
Είναι βέβαια ελάχιστα γνωστό ότι ο...
θεσμός έχει τις ρίζες του στην Αθήνα του ΠΕΡΙΚΛΗ, όπου διαπιστώνεται για πρώτη φορά η ανάγκη για έλεγχο της διοίκησης, όπου 10 άρχοντες, που επιλέγοντο με κλήρο και ονομάζοντο ΕΥΘΥΝΟΙ (δηλ.υπεύθυνοι)και είχαν την έδρα τους στην Αγορά ,δέχονταν τις καταγγελίες των πολιτών, σχετικά με πράξεις κακοδιοίκησης των διοικούντων, τις οποίες αξιολογούσαν και άλλες παρέπεμπαν στα δικαστήρια και άλλες στο νομοθετικό σώμα για τροποποίηση της κείμενης νομοθεσίας.
Η επιλογή τους με κλήρωση δεν ήταν τυχαία.
Εναποθέτοντας, οι Αθηναίοι, στην <<τύχη>> την επιλογή των ΕΥΘΥΝΩΝ, εξασφάλιζαν την ανεξαρτησία τους από ισχυρά πρόσωπα της εποχής η πολιτικές φατρίες ,άρα την αντικειμενικότητα στην κρίση τους.
Στις νεότερες κοινωνίες, οι Σουηδοί είναι οι πρώτοι που βάζουν τα θεμέλια για τον ΣτΠ το 1776. Από εκεί ο θεσμός εξαπλώνεται, κατ' αρχήν, στη Γηραιά Ήπειρο και σιγά σιγά περνά τον Ατλαντικό και υιοθετείται από την Αμερική και μετά από τις υπόλοιπες ηπείρους.
Σήμερα, υπάρχει ο θεσμός με διάφορες ονομασίες. Οι περισσότερες από αυτές είναι μέλη του Διεθνούς Ινστιτούτου για τον ΣτΠ, το οποίο έχει έδρα τον Καναδά και έχει συσταθεί με στόχο την συνεργασία και την ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των μελών του για την καλύτερη λειτουργία του θεσμού και την διασφάλιση της Δημοκρατίας.
Ο Συνήγορος (η ο Συμπαραστάτης) του Πολίτη αποτελεί αναμφισβήτητα αναγκαίο συμπληρωματικό στοιχείο του συστήματος εξωδικαστικής προστασίας του πολίτη στις σύγχρονες κοινωνίες και είναι ένας χρήσιμος θεσμός, που πρέπει να δρα υπέρ του πολίτη, κατά την επίλυση διαφορών του με το Δημόσιο. Με κανένα τρόπο, όμως, δεν αποτελεί ένα νέο βαθμό απονομής δικαιοσύνης.
Κατά μείζονα, όμως, λόγο, θα πρέπει να εφαρμόζονται οι θεμελιώδεις κανόνες του δικαίου μας, που επιβάλλουν όταν ένα ζήτημα έχει εισαχθεί προς επίλυση ενώπιον των αρμοδίων δικαστηρίων, κανείς άλλος δεν δικαιούται να κρίνει τελεσίδικα επί του θέματος, ή μη μόνο ο φυσικός δικαστής, γεγονός που σημαίνει ότι όταν υπάρχει ΕΚΚΡΕΜΟΔΙΚΙΑ, ενώπιον των τακτικών δικαστηρίων ο Συνήγορος (η ο Συμπαραστάτης) δεν επεμβαίνει.
Ο εξισορροπητικός ρόλος του θεσμού ενισχύεται από το γεγονός ότι παρέχει προστασία και στήριξη στον απλό πολίτη με διαδικασίες γρήγορες και κυρίως χωρίς κόστος γι' αυτόν.
Αποτελεί κοινό τόπο ότι υπάρχουν, σε πολλά επίπεδα επίορκοι δημόσιοι λειτουργοί .
Κάποιοι αδίστακτοι υποδύονται την ΑΡΙΑΔΝΗ, με το αζημίωτο, στον ΛΑΒΥΡΙΝΘΟ του Δημοσίου, για την καταπολέμηση του ΜΙΝΩΤΑΥΡΟΥ της Γραφειοκρατίας ,απομυζώντας τον δυστυχή πολίτη. Αυτό το δύσκολο ρόλο καλείται να διαδραματίσει ο ΣτΠ με διευρυμένες, εi δυνατόν, αρμοδιότητες.
Με την εφαρμογή δε του σχεδίου ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ, που αποτελεί νόμο του κράτους , ένα μεγάλο άλμα στο μέλλον και την ύστατη ελπίδα καταπολέμησης της μάστιγας της γραφειοκρατίας ,με την υλοποίηση της πολυθρύλητης αποκέντρωσης , με παράλληλη πάταξη της διαφθοράς στην δημόσια διοίκηση.
Σ'αυτόν, μάλιστα, τον μεγάλο <<πόλεμο>> κατά της διαφθοράς στην Δημόσια Διοίκηση , <<επιστρατεύθηκε>> ο συνήγορος του πολίτη, ο κ. ΚΑΜΙΝΗΣ ως Δήμαρχος της Αθήνας ,στις εκλογές της 7ης Νοεμβρίου 2010, επιλογή, όπως αποδείχθηκε απόλυτα επιτυχής , καθότι είναι εκείνος που γνωρίζει ,καλύτερα από κάθε άλλον, την παθογένεια της Δημόσιας Διοίκησης και ειδικά της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ,άρα και ο πιο κατάλληλος για να την θεραπεύσει.
Αποκεντρωμένη μορφή του ΣτΠ είναι ο νέος ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΣ ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΤΗΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΙΣΗΣ, θεσμός που καθιερώθηκε, πρόσφατα , με τον Ν.3852/2010, που είναι γνωστός ως Νόμος του ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ. Για την θέση αυτή επιλέγεται πολίτης εγνωσμένου κύρους που εκλέγεται με την αυξημένη πλειοψηφία των 2/3 του Περιφερειακού Συμβουλίου, ώστε, για ευνόητους λόγους, να μην οφείλει την εκλογή του μόνο σε μία παράταξη ώστε να διατηρεί συνειδησιακή ανεξαρτησία. Το ιδεώδες θα ήταν, βέβαια , η επιλογή να ήταν ομόφωνη .
Μια ομόφωνη η μια σχεδόν ομόφωνη επιλογή του Συμπαραστάτη του Πολίτη θα διασφάλιζε σε σημαντικότερο βαθμό την ανεξαρτησία του.
Ο ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΣ ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΤΗΣ υποστηρίζεται διοικητικά από τις υπηρεσίες της περιφέρειας ,δέχεται καταγγελίες άμεσα θιγόμενων πολιτών και επιχειρήσεων για κακοδιοίκηση των υπηρεσιών της περιφέρειας ,των νομικών προσώπων και επιχειρήσεων και διαμεσολαβεί προκειμένου να επιλυθούν τα σχετικά προβλήματα ,ενώ είναι υποχρεωμένος να απαντά εγγράφως η ηλεκτρονικά εντός 30 ημερών στους διοικούμενους .
Πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι η υποβολή καταγγελίας η αναφοράς στον ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΤΗ δεν αναιρεί τη σχετική αρμοδιότητα του ΣΥΝΗΓΟΡΟΥ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ,ως ανεξάρτητης αρχής ούτε τις αρμοδιότητες άλλων ελεγκτικών οργάνων και αρχών καθώς και του ΕΛΕΓΚΤΗ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑΣ.
Ο Π.Σ. συντάσσει ετήσια έκθεση ,την οποία παρουσιάζει σε ειδική δημόσια συνεδρίαση του ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ, για τον απολογισμό των πεπραγμένων του και διατυπώνει προτάσεις βελτίωσης της περιφερειακής διοίκησης και των σχέσεων της με τους πολίτες καθώς και για την αντιμετώπιση προβλημάτων κακοδιοίκησης .
Τώρα, που ο Συμπαραστάτης του Πολίτη είναι πια γεγονός , μπορούμε να λάβουμε τα απαιτούμενα μέτρα, ώστε να εδραιωθεί ο θεσμός αυτός στην συνείδηση του λαού και να διαδραματίσει αποτελεσματικά τον ρόλο για τον οποίο έχει προοριστεί.
Ο θεσμός αυτός όμως θα καταξιωθεί κύρια από την εγκυρότητα και το ακριβοδίκαιο των αποφάσεων των εκπροσώπων του, ώστε να έχουν την <<έξωθεν καλή μαρτυρία>>.
Ο ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΤΗΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ, πρέπει ,σαν την γυναίκα του Καίσαρα να είναι και να φαίνεται αντικειμενικός και δίκαιος και όχι πειθήνιο όργανο και <<ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΤΗΣ>> της ΕΞΟΥΣΙΑΣ, <<ρίχνοντας>> τους παραβάτες εκπροσώπους της <<στα μαλακά>> και τιμωρώντας μόνο τους μη αρεστούς της.
Πρέπει δε στις γνωματεύσεις του να μην περιορίζεται μόνο στο ΝΟΜΟΤΥΠΟ των διαδικασιών ,αλλά και στην ΗΘΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ του προβλήματος, καθόσον το ΝΟΜΙΜΟ δεν είναι πάντα και ΗΘΙΚΟ, άλλως η απονομή του δικαίου θα είναι ελλιπής.
Άλλωστε η στρατιωτική ( και η ποδοσφαιρική , ακόμα και η κομματική) <<δικαιοσύνη>> απονέμει, υποτίθεται, δίκαιο, αλλά υπάρχουν πολλοί πνευματικοί άνθρωποι και όχι μόνο , που θεωρούν ότι<<έχει σχέση με την πραγματική δικαιοσύνη, όση σχέση έχει μια επαρχιακή μπάντα με την συμφωνική ορχήστρα της Βιέννης!.>>Ρωτήσετε απλά τους <<κριθέντες>> από αυτές.
Αν δεν ισχύσουν λοιπόν αυτές οι προϋποθέσεις ο νέος χρήσιμος αυτός θεσμός θα ατονήσει και θα εκφυλισθεί.
Είναι αυτονόητος ο κοινωνικός ρόλος του ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΤΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ, σε μία ευνοούμενη πολιτεία, δεδομένου ότι οι ανώτερες τάξεις έχουν την οικονομική δυνατότητα να διεκδικήσουν τα δικαιώματα τους έναντι των κρατικών φορέων, σε αντίθεση με τις ασθενέστερες κοινωνικά τάξεις . Ο νέος αυτός θεσμός λοιπόν, θα πρέπει να ρίξει το βάρος του προς αυτή την κατεύθυνση, ώστε να πετύχει τις απαραίτητες κοινωνικές ισορροπίες , κάνοντας πράξη το σύνθημα <<ΠΡΩΤΑ Ο ΠΟΛΙΤΗΣ>>, δικαιώνοντας τους εμπνευστές του.