Κρίση χωρίς έξοδο: ποιος φταίει;...

Του Νίκου Κοτζιά Διαβάζω και θαυμάζω το θράσος των δυνάμεων που θέλουν όχι ένα, όχι δύο, όχι τρία, αλλά άπειρα μνημόνια! Συστηματικά κα...

Του Νίκου Κοτζιά

Διαβάζω και θαυμάζω το θράσος των δυνάμεων που θέλουν όχι ένα, όχι δύο, όχι τρία, αλλά άπειρα μνημόνια! Συστηματικά κατηγορούν όποιον αντιστέκεται στα σχέδιά τους ως υπονομευτή της χώρας. Θέλουν αν μπορούσαν να απαγορεύσουν κάθε κριτική και αντίσταση στα μέτρα που προωθούν μέσω της τρόικας.
Για την αποτυχία μιας πολιτικής φταίνε εκείνοι που δεν την ήθελαν!
Γιατί αυτές οι ακρότητες από ορισμένους οπαδούς του μνημονίου; Διότι πολύ απλά ο μονόδρομος που επιβάλλανε απέτυχε. Και τώρα αναζητούν επιχειρήματα προκειμένου να στηρίξουν την άποψη ότι η αποτυχία του μνημονίου δεν ήταν προγραμματισμένη εξαρχής, όπως είχα γράψει από την πρώτη ημέρα από αυτή εδώ την φιλόξενη στήλη της Αξίας, αλλά ότι φταίμε όλοι εμείς που δεν...
 τους συνδράμαμε στα σχέδιά τους. Υποστηρίζουν, δηλαδή, ότι ακόμα και για την αποτυχία της δικής τους πολιτικής δεν ευθύνονται οι ίδιοι και οι επιλογές τους, αλλά οι αντίπαλοί της. Μονά ζυγά δικά τους! Ω! τι βάθος ανάλυσης!
Η μέθοδος δεν είναι καινούργια. Χρησιμοποιείται προκειμένου να υποστηριχτεί η θέση ότι για την βαθύτατη κρίση της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας δεν ευθύνονται εκείνοι που ήταν τα αφεντικά και την κυβερνούν. Ότι την ευθύνη δεν την έχει το «σύστημα» που κυριαρχεί στη χώρα, αλλά οι κυριαρχούμενοι. Ότι για την κρίση δεν έφταιγαν οι κρατικοδίαιτοι και εκείνοι που λεηλατούν ακόμα και τις επιχειρήσεις τους, αλλά αποκλειστικά οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι υπερβολικές συντάξεις. Καρτέλ, μονοπώλια, διαπλοκή, ισχυρά συμφέροντα, τοκογλύφοι αντιμετωπίζονται ως «αθώες παρθένες». Για αυτό δεν υπήρξαν συνέπειες για αυτούς όλους, κάποια μέτρα σε βάρος τους. Πρόκειται για θεμελιακή αδικία που κινητοποίησε κόσμο, αντιστάσεις, κριτικές.
Οι φιλομνημονιακές δυνάμεις δεν σταμάτησαν ούτε μια στιγμή να ισχυρίζονται ότι τα σχέδιά τους. χρήσιμα ασφαλώς για τις ίδιες, θα ωφελούσαν, ταυτόχρονα, τάχα, όλη την ελληνική κοινωνία. Ακόμα και αν σε μια πρώτη ματιά, έλεγαν, μειωθεί η αξία της περιουσίας και το εισόδημα των φτωχομεσαίων, τα μέτρα που πρόβαλαν και επέβαλαν, θα έσωζαν την Ελλάδα από την κρίση. Θα την έβγαζαν ήδη το 2011 στις διεθνείς αγορές και στον δρόμο της ανάπτυξης. Επί εβδομάδες και μήνες αποδεικνύαμε ότι αν δεν ψεύδονται, τουλάχιστον λαθεύουν αφού «οι αριθμοί δεν βγαίνουν». Ότι θα υπάρξει ένα πρωτοφανές στην παγκόσμια οικονομική ιστορία μείγμα ύφεσης και πληθωρισμού. Ότι θα αυξανόταν η ανεργία. Και, όμως, αναλυτές φωστήρες και δημοσιογράφοι, εκπρόσωποι των συμφερόντων και της κυβέρνησης μας βομβάρδισαν με σχήματα, αριθμούς, βεβαιώσεις και στερεότυπα ότι όλα θα πάνε καλά. Ότι άξιζε να γίνουν θυσίες διότι θα πιαναν τόπο.
Σήμερα επανέρχονται με το ίδιο αθώο ύφος. Πάλι αγανακτισμένοι. Όχι με τις επιλογές και τα καμώματά τους. Όχι! Όπως πριν ένα χρόνο για την κρίση του συστήματος δεν έφταιγαν οι φορείς του, αλλά οι εργαζόμενοι και συνταξιούχοι, έτσι και σήμερα για την αποτυχία εξόδου από την κρίση δεν φταίνε αυτή που έχουν και το μαχαίρι και το πεπόνι, αλλά εμείς που διαμαρτυρόμαστε. Που δεν τους αφήσαμε να μας σφάξουν αργά και θανητοφόρα. Φταίμε που ενώ μας είπαν να το παίξουμε άφωνα πρόβατα δεν δεχθήκαμε αυτό τον όρο.
Στην Ελλάδα ζούμε το εκπληκτικό φαινόμενο οι κυρίαρχοι κύκλοι, τα φερέφωνά και οι ναυαρχίδες τους, να προβάλλουν το επιχείρημα ότι δεν φταίνε σε τίποτα αυτοί που κυβερνούν. Ότι για το μόνο που ευθύνονται οι μεγαλόσχημοι και κυρίαρχοι είναι που ανέχονται ακόμα να γίνονται απεργίες. Που δεν εφαρμόζουν ακόμα πλήρως τον εργασιακό μεσαίωνα. Ότι τις ευθύνες για την κρίση και τα σημερινά αδιέξοδα δεν τις έχουν οι οικονομικές και κοινωνικές ελίτ, αλλά η κοινωνία εν γένει, πριν από όλα οι εργαζόμενοι. Οι αναιδείς φοιτητές. Οι ανυπάκουοι εργαζόμενοι. Οι κάτοικοι που αντιστέκονται. Αιδώς Αργείοι! Αιδώς!
Στην πραγματικότητα φταίνε οι κάθε είδους εξουσιαστές και τα φετίχ της αγοράς
Η Ελλάδα βρίσκεται σε μεγάλη κρίση διότι η συνεχώς αυξανόμενη ανισότητα πλούτου, εισοδήματος και τρόπου ζωής προκαλεί ηθικά. Απαξιώνει την ατομική και συλλογική προσπάθεια των μη εχόντων και μη κατέχοντων. Η Πατρίδα βρίσκεται σε κρίση διότι εδώ έχει στηθεί ένας αεριτζίδικος καπιταλισμός των ανθρώπων της αρπαχτής, της λαμογιάς και των σκανδάλων που ποτέ δεν τιμωρούνται. Διότι μας κυβερνάνε τύποι που δεν έχουν κουράγιο να αντισταθούν. Που δέχονται να καταργείται καθημερινά από 2-3 πρόσωπα στην κυβέρνηση η δημοκρατία, οι κανόνες του κοινοβουλευτισμού. Διότι αρνούνται την συλλογικότητα και φοβούνται να βάλουν τον λαό στο παιχνίδι. Τρέμουν να ανοιχτούν στον κόσμο. Αντί να τον θεωρούν διαπραγματευτική δύναμη τον θεωρούν παράγοντα που αποσταθεροποιεί τις διάφορες «μνημονιακές σταθεροποιήσεις». Σε αντίθεση με την Ισλανδία, στην Ελλάδα οι κυρίαρχες ομάδες δεν θέλουν την συμμετοχή του λαού και δεν τους αρέσει οποιαδήποτε σκέψη για άμεση δημοκρατία. Όμως, η Ισλανδία μας δίδαξε ότι χάρη στο δημοψήφισμα που διεξήχθει και της απόρριψης της συμφωνίας που είχε κάνει η κυβέρνηση αυτής της χώρας με τους δανειστές της, ιδιαίτερα με Βρετανούς και Ολλανδούς, μπόρεσε να έρθει σε μια καλύτερη συμφωνία από ότι η Ελλάδα. Διότι στην Ισλανδία ακριβώς στην στιγμή της κρίσης η επίκληση του λαϊκού θυμού και των απαιτήσεων της κοινωνίας θεωρήθηκε ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί και όχι σημείο ντροπής.
Η χώρα βρίσκεται σε δύσκολη καμπή, διότι η κυβέρνηση δεν διαπραγματεύτηκε τις πρώτες συμφωνίες και μνημόνια. Αντίθετα υιοθέτησε ως να μην ήταν εκλεγμένη κυβέρνηση των Ελλήνων, αλλά τοποπαρατηρητής των ξένων τοκογλύφων πάνω στην πλάτη του λαού. Για αυτό, όταν στις αρχές του 2010 εξηγούσα ότι θα είναι καταστροφικό για τη χώρα το χρονοδιάγραμμα μείωσης των ελλειμμάτων, ότι τα επιτόκια με τα οποία πήγαν να δανειστούν ήταν υψηλά και ότι θα έπρεπε να κάνουν σαφές στην άλλη μεριά ότι τυχόν καταστροφή μας θα σήμαινε και δική τους καταστροφή, εκείνοι το έπαιζαν μουγκά καλόβολα παιδιά προς τους ξένους. Δεν αναζητούσαν την προστασία της χώρας, αλλά την προστασία των δανειστών της. Οι απαιτήσεις και δεσμεύσεις των τοκογλύφων ήταν η αγία βίβλος τους.
Έγιναν, όπως είχα προβλέψει οι λογιστές των ευρωπαίων τραπεζιτών. Ανήγαγαν τις απαιτήσεις της Γερμανίας, μάλιστα της συντηρητικής Γερμανίας σε υποχρέωσή τους. Δεν ανέλυσαν ούτε μια στιγμή το τι ήθελαν οι ισχυροί της Ευρώπης. Το ποια ήταν τα μέτωπα και οι εν δυνάμεις συμμαχίες. Για αυτό παραδόθηκαν αμαχητί. Με τα χέρια κάτω έναντι στους ισχυρούς, με την απαίτηση να τους παραδοθούμε άνευ αντίστασης. Το ίδιο εξακολουθούν να κάνουν και σήμερα. Δεν προωθούν συμμαχίες αντίστασης, αλλά προτρέχουν να συμφωνήσουν με τα σχέδια της γερμανικής συντήρησης.
Απασχολούμενοι με τη λογιστική, απαίτησαν να νιώσουμε τύψεις για τις κουμάρες που προκαλέσαμε στους «δυτικούς μας φίλους». Μας κάλεσαν να τους αντιγράφουμε: όπως εκείνοι απολογούνταν στον διεθνή παράγοντα, έτσι και εμείς να απολογηθούμε σε αυτούς. Το ζητάν χωρίς ντροπή. Χωρίς συναίσθηση. Ασχολούμενοι με την λογιστική, δεν βρήκαν χρόνο να εκπονήσουν, όπως προτείνω από το 2009, ένα σχέδιο παραγωγικής ανασύνταξης της χώρας στη βάση όσων ήδη διαθέτουμε. Ένα σχέδιο αναδιάρθρωσης και εμπλουτισμού της αγροτικής μας παραγωγής. Της αξιοποίησης του ορυκτού –μεταλλευτικού πλούτου της χώρας. Δεν έχουν ούτε σήμερα ένα σχέδιο για την αξιοποίηση της κρίσης στον αραβικό κόσμο για να ισχυροποιηθεί γεωπολιτικά η χώρα, αλλά και για να προσελκύσουν τον τουρισμό της περιοχής στη χώρα. Απασχολούμενοι με την λογιστική δεν είδαν την ανάγκη να συγκροτηθούν προγράμματα παραγωγικής ειδίκευσης των νέων περιφερειών. Επιπλέον δε, με τα διάφορα κουρέματα που έκαναν υποβάθμισαν την ανώτατη και ανώτερη εκπαίδευση στη χώρα, καθώς και την έρευνα. Κουτσούρεψαν, δηλαδή, τις μελλοντικές προοπτικές της χώρας.
Το πρόβλημα δεν είναι ότι δεν «βγαίνει» το μνημόνιο, αλλά ότι δεν βγαίνει η χώρα με αυτές τις πολιτικές. Όχι διότι υπάρχει αντίσταση σε αυτές, αλλά διότι η δομή, το περιεχόμενο και οι στόχοι τους είναι ένα πρόγραμμα αποτυχίας και το γνωρίζουν όλοι. Απλά κάποιοι σιωπούν διότι για αυτούς η αποτυχία είναι χρυσός, όπως είναι και η σιωπή.
Η δικαστική απόφαση της χρονιάς:
Το Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας με την απόφασή του «BvR 1741/09» αποφάνθηκε ότι στις διαδικασίες ιδιωτικοποίησης δημόσιας περιουσίας και την αλλαγή των εργασιακών σχέσεων των μισθωτών που απασχολούνται σε αυτή παραβιάζεται ευθέως το Γερμανικό Σύνταγμα. Και αυτό διότι το δημόσιο / κράτος εμφανίζεται αφενός ως εργοδότης και αφετέρου ως νομοθέτης. Ότι είναι παράνομο να αποκτά πλεονεκτήματα ως εργοδότης μόνο και μόνο επειδή κατέχει το μονοπώλιο της νομοθεσίας. Ότι τοιουτοτρόπως κάνει κατάχρηση δημόσιων εξουσιών σε βάρος δημοσίων υπαλλήλων και συμβασιούχων του δημοσίου. Αυτά για όσους τους έπιασε η αγάπη για το Γερμανικό Σύνταγμα…