Είναι λύση οι συγχωνεύσεις των ΜΜΕ;...

Aπό το marketingweek.gr Πολλαπλασιάζονται τον τελευταίο καιρό τα σενάρια για τη συγχώνευση των μεγάλων καναλιών ή των μεγάλων συγκροτη...

Aπό το marketingweek.gr

Πολλαπλασιάζονται τον τελευταίο καιρό τα σενάρια για τη συγχώνευση των μεγάλων καναλιών ή των μεγάλων συγκροτημάτων Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, υπό την πίεση της μείωσης της διαφημιστικής δαπάνης και των μεγάλων δανειακών υποχρεώσεων τις οποίες έχουν συσσωρεύσει.
Τα σενάρια αυτά έχουν ασφαλώς οικονομική λογική, καθώς ο χώρος του Τύπου και των Μ.Μ.Ε. γενικότερα είχε προ πολλού επεκταθεί με τρόπο σχεδόν εξωπραγματικό, ως εργαλείο για την απόκτηση πολιτικής ισχύος.
Η εξέλιξη αυτή ήταν άμεση συνέπεια του...
καθεστώτος εκτεταμένης πολιτικής διαφθοράς, κυριάρχησε τις τελευταίες δεκαετίες και οδήγησε πολλούς επιχειρηματίες στον χώρο των Μ.Μ.Ε., με στόχο να αποκτήσουν πολιτική επιρροή, η οποία -στην καλύτερη περίπτωση- θα τους διασφάλιζε από αποκλεισμούς και καταχρήσεις από την πλευρά της πολιτικής εξουσίας και στη χειρότερη, θα τους έφερνε δουλειές, για τις οποίες αντί να πληρώνουν μαύρο πολιτικό χρήμα (βλέπε π.χ. την υπόθεση της Siemens), θα ασκούσαν εκβιαστική πολιτική πίεση (μέσω της δυνατότητας ανάδειξης σκανδάλων), ή θα προσέφεραν πολιτική ανάδειξη και προστασία.
Οι πρακτικές αυτές όλοι γνωρίζουμε ότι λειτούργησαν πράγματι εκτεταμένα τις τελευταίες δεκαετίες αλλά ουδέποτε αποτέλεσαν σοβαρό αντικείμενο δημόσιου διαλόγου, αφού οι δίαυλοι για να γίνει αυτός ο διάλογος δεν προσφέρονταν (σε στιγμές συγκρούσεων εποχικώς τολμηροί πολιτικοί έχουν καταγγείλει λίστες «επιθυμητών» και «ανεπιθύμητων», από πλευράς τηλεοπτικής προβολής, για να ξεχάσουν βέβαια το θέμα στη συνέχεια), αλλά και γιατί η μεγάλη πλειοψηφία όσων εκφέρουν δημόσιο λόγο δεν θέλησε ποτέ να μιλήσει για τα θέματα αυτά.
Ενώ λοιπόν οι συγχωνεύσεις έχουν οικονομική αιτία και (θετικές) οικονομικές συνέπειες, υπάρχει και μια άλλη πολύ σοβαρή πτυχή, της ενθάρρυνσης μιας ολιγοπωλιακής κατάστασης, η οποία θα έχει επιπτώσεις όχι μόνο στην οικονομική λειτουργία των συγκεκριμένων αγορών, αλλά προπαντός στη δημοκρατική τους λειτουργία.
Το ερώτημα που προκύπτει λοιπόν, είναι αν πρέπει να ενθαρρυνθεί με οικονομικά κίνητρα από την πολιτεία η συγχώνευση των σταθμών και η δημιουργία δυο ή τριών μεγάλων συγκροτημάτων, ή αν πρέπει να αφεθεί η αγορά να βρει μόνη τη νέα ισορροπία της, χωρίς εξωτερικές παρεμβάσεις και να διασφαλισθεί αντίθετα ότι δεν θα υπάρξει λόγω της κρίσης νέα υπερσυγκέντρωση πολιτικής εξουσίας στον χώρο των Μ.Μ.Ε.
Η απάντηση δεν είναι αυτονόητη. Το πρόβλημα της υπερσυγκέντρωσης και της πολιτικής χρήσης των σταθμών υπάρχει ήδη και δεν πρόκειται να περιοριστεί αν αφεθεί μόνη της η αγορά να βρει τις νέες ισορροπίες της. Αντίθετα στο ψυχορράγημά τους όσοι κινδυνεύουν μπορεί να καταφύγουν σε ακραίες πρακτικές.
Από την άλλη πλευρά, η λειτουργία ελλειμματικών σταθμών, οι οποίοι κινδυνεύουν να τινάξουν στο αέρα ολόκληρη την αγορά, είναι ασφαλώς ένα πρόβλημα που δεν μπορεί να αφήνει κανέναν αδιάφορο. Ούτε την κυβέρνηση, ούτε τις τράπεζες, αλλά ούτε και την κοινή γνώμη ευρύτερα. Παρά τους κινδύνους που συνεπάγονται οι συγχωνεύσεις για τη δημοκρατική λειτουργία, θα πρέπει να απασχολήσουν συνεπώς την κυβέρνηση. Με την απαραίτητη προϋπόθεση ότι θα αξιοποιηθεί η συγκυρία αυτή για να εφαρμοστούν ισχυροί κανόνες, σε ό,τι αφορά το φαινόμενο της «διαπλοκής».
Για παράδειγμα, θα μπορούσε να προωθηθεί η κατάργηση της ανάμιξης ειδήσεως και σχολίου στα ραδιοτηλεοπτικά Μέσα (ουσιαστικά δηλαδή η κατάργηση των τηλεοπτικών παραθύρων και της πολιτικής συζήτησης και σχολιασμού στη διάρκεια των δελτίων ειδήσεων) και άλλα μέτρα για την ποιοτική αναβάθμιση των ειδήσεων και των ενημερωτικών εκπομπών, όπως επίσης και αυστηρές προϋποθέσεις ελέγχου της προέλευσης των κεφαλαίων που θα εισάγονται με οποιονδήποτε τρόπο στον συγκεκριμένο τομέα.