Η βιώσιμη ανάπτυξη των Τζουμέρκων...

16η Παντζουμερκιώτικη Συνδιάσκεψη στον ορεινό Καταρράκτη Άρτας. Η επόμενη δεκαετία, είναι η δεκαετία των Τζουμέρκων.   Στον Καταρράκτη Άρτα...

16η Παντζουμερκιώτικη Συνδιάσκεψη στον ορεινό Καταρράκτη Άρτας. Η επόμενη δεκαετία, είναι η δεκαετία των Τζουμέρκων.
 Στον Καταρράκτη Άρτας, πραγματοποιήθηκε την Κυριακή το πρωϊ 8 Αυγούστου η 16η Παντζουμερκιώτικη Συνδιάσκεψη που διοργάνωσε η Ομοσπονδία Τζουμερκιωτών, σε συνεργασία με την Αδελφότητα Καταρρακτηνών. Η Συνδιάσκεψη συγκέντρωσε το ενδιαφέρον των πολιτικών και αυτοδιοικητικών παραγόντων της ευρύτερης περιοχής των Τζουμέρκων, λόγω και...
των αυτοδιοικητικών εκλογών που θα γίνουν το Νοέμβριο.
Με βασικό θέμα τις προοπτικές βιώσιμης ανάπτυξης του ορεινού όγκου των Τζουμέρκων, που ανέπτυξε ο συμπατριώτης μας καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Λιούκας, ενώ προσκεκλημένος ήταν ο πρόεδρος της κοινότητας Ανάβρας Μαγνησίας κ. Τσουκαλάς, που κατέθεσε την εμπειρία του σχετικά με την έμπρακτη εφαρμογή ενός επιτυχημένου σχεδίου ανάπτυξης στον ορεινό όγκο της περιοχής του.
Στην Συνδιάσκεψη κατέθεσαν τις απόψεις τους οι εκπρόσωποι των νομών Άρτας και Ιωαννίνων στο Ελληνικό Κοινοβούλιο, στις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις και στους Δήμους και Κοινότητες των Τζουμέρκων, καθώς και τα μέλη των Αδελφοτήτων Συλλόγων της Ομοσπονδίας, Σύλλογοι και φορείς των Τζουμέρκων κ.ά.
Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Χρ. Λαναράς, αφού καλωσόρισε όλους τους παρεβρισκόμενους τόνισε πως η Ομοσπονδία έχει χρέος να διοργανώνει ημερίδες και συναντήσεις και να προσπαθεί συνεχώς για την σύνδεση των φορέων με την κοινωνία.Σημείωσε την μεγάλη συμπαράσταση του Δημάρχου Αγνάντων ώστε να πραγματοποιηθεί η Συνδιάσκεψη.Ο Δήμαρχος Αγνάντων Χρ. Χασιάκος, ευχαρίστησε όλους για τη συμμετοχή τους, τονίζοντας, πως το θέμα είναι πλέον επίκαιρο, αν και όπως σημείωσε για την βιώσιμη ανάπτυξη των Τζουμέρκων από πολλές πλευρές κατατίθενται λύσεις, που μπορούν να βοηθήσουν.
Ο πρόεδρος της Αδελφότητας Καταρρακτηνών, Γ. Σκούτας, δήλωσε ικανοποιημένος που το αίτημα του Συλλόγου να πραγματοποιηθεί η Συνδιάσκεψη στον Καταρράκτη εισακούστηκε, καταθέτοντας και αιτήματα για διάφορα έργα στην περιοχή.Αιτήματα και προτάσεις κατέθεσαν και άλλοι εκπρόσωποι φορέων και συλλόγων που πήραν τον λόγο στη συνέχεια.Για ένα μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης των Τζουμέρκων, ήταν η ομιλία που πραγματοποίησε ο βασικός εισηγητής της Συμδιάσκεψης κ. Σπύρος Λιούκας, Καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
«Τα Τζουμέρκα σήμερα έχουν περιέλθει σε μια δύσκολη κατάσταση εγκατάλειψης, οικονομικού μαρασμού και κοινωνικής υποβάθμισης. Με τη ροή χιλιάδων μεταναστών προς τα κέντρα της χώρας, και του εξωτερικού παλαιότερα, τα Τζουμέρκα έχουν χάσει το μεγαλύτερο μέρος ενεργού πληθυσμού τους. Οι απογραφές δεν δίνουν την πραγματική εικόνα. Με τους λίγους, 4000 - 5000 -περίπου, μόνιμους κατοίκους που έχει η περιοχή τον χειμώνα, η περιοχή έχει φθάσει σε κρίσιμο επίπεδο βιωσιμότητας» σημείωσε στην ομιλία του ο κ. Λιούκας στην οποία μεταξύ άλλων τόνισε:«Αν δεν ανατραπούν οι σημερινές τάσεις εγκατάλειψης υπάρχει κίνδυνος αποσύνθεσης του κοινωνικού ιστού, απαρχαίωσης του ιδιαίτερου πολιτισμού και των πλούσιων παραδόσεων που μας κληροδότησαν οι προγονοί μας. Η σοφία και γνώση για ποιότητα ζωής που είχε κάποτε αυτή η όμορφη και περήφανη περιοχή κινδυνεύουν να χαθούν, ή να μείνουν σε λαογραφικές και μουσειακές καταγραφές.Μόνο με ζωντανή τοπική δραστηριότητα θα μπορέσει η περιοχή να προβάλλει το «προϊόν Τζουμέρκα» στο σύγχρονο καταναλωτή.Σήμερα δεν υπάρχει ένα διακριτό μοντέλο ανάπτυξης για τα Τζουμέρκα. Δεν υπάρχει συγκεκριμένη στρατηγική, όραμα και πρακτική προσαρμοσμένα- στην περιοχή. Αυτό που εφαρμόζεται είναι μάλλον ένα ενιαίο, κοινό για όλη τη χώρα μοντέλο, χωρίς διαφοροποιημένα προγράμματα και δράσεις. Επαναλαμβάνει τις εθνικές πολιτικές στο τοπικό επίπεδο. Είναι το ίδιο για ορεινές και πεδινές περιοχές, χωρίς να εξειδικεύεται και να διαφοροποιείται ειδικά για τα Τζουμέρκα.Τόσες δράσεις και ενισχύσεις από τα Περιφερειακά Προγράμματα του ΚΠΣ, αναπτυξιακούς νόμους, προγράμματα από την Αναπτυξιακή Ηπείρου, επιδοτήσεις της ΚΑΠ και άλλα τομεακά προγράμματα, είχαν μικρή επίδραση στην ορεινή περιοχή. Ίσως πρέπει να ερωτηθούμε γιατί. Το πρόγραμμα LEADER είχε μερικά ορατά και διατηρήσιμα αποτελέσματα, αλλά η επίδραση του ήταν μικρή. Και στις περισσότερες περιπτώσεις δεν διασφάλισε την ταυτότητα της περιοχής.Σίγουρα υπήρξαν εξελίξεις, τόνισε ο κ. Λιούκας. «Το Εθνικό Πάρκο Τζουμέρκων αποτελεί ένα σημαντικό βήμα. ορίζει όρια και πλαίσια προστασίας του περιβάλλοντος μέσα στα οποία θα κινηθεί η όποια ανάπτυξη υπάρξει. Πράγματι, το Εθνικό Πάρκο εκφράζει τη φιλοσοφία της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θέλει ανάπτυξη συμβατή με τη διατήρηση της φύσης, αντί της απαγόρευσης της κάθε ανάπτυξης, θέτει κάποια γενική κατεύθυνση για το μοντέλο ανάπτυξης καθώς επιθυμεί την ανθρωπογενή δραστηριότητα στην περιοχή του πάρκου, και όχι επιστροφή της περιοχής στην πρωτόγονη φυσική κατάσταση».
Τομείς ανάπτυξης
Το να εφαρμοσθεί όμως ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης δεν είναι εύκολο, είπε ο κ. Λιούκας. «Πρέπει να εξειδικευθεί σε δράσεις, να διαδοθεί και να. γίνει κτήμα των τοπικών φορέων ώστε να κινητοποιηθούν όλοι για την υλοποίηση του. Να προωθεί δραστηριότητες από κάτω. πρωτοβουλίες από τους κατοίκους της περιοχής αλλά και άλλους πολίτες εκτός περιοχής που αναγνωρίζουν την Ηπειρώτικη κουλτούρα, θέλει επίσης ειδικές θεσμικές παρεμβάσεις και μηχανισμούς ελέγχου και παρακολούθησης. Να εκπαιδευτούν τα άτομα, να στηριχθούν οι μελλοντικοί επενδυτές της περιοχής. Να δημιουργηθούν συνθήκες ευνοϊκές για να ανθήσουν βιώσιμες επιχειρηματικές δραστηριότητες στην περιοχή που να στέκονται στον εγχώριο και διεθνή ανταγωνισμό. Το πιο κρίσιμο στοιχείο είναι να επιλεγούν οι τομείς εκείνοι όπου θα επικεντρωθεί η προσπάθεια.Σύμφωνα με τα δεδομένα της περιοχής, οι πιο πιθανοί τομείς όπου μπορεί να αναπτυχθούν σχηματισμοί επιχειρήσεων με προοπτική είναι:
(1) οικοτουρισμός που εμπλουτίζεται με ειδικές μορφές βιωματικού τουρισμού, και
(2) ποιοτικά προϊόντα διατροφής με γνήσια ντόπια υλικά και παραδοσιακές συνταγές και τρόπους παρασκευής, Ο ένας τομέας υποστηρίζει τον άλλο και οι δύο μαζί οδηγούν την ανάπτυξη.
Το τουριστικό προϊόν, για να είναι ανταγωνιστικό και να προσελκύει επισκέπτες, πρέπει να είναι πλούσιο, προσανατολισμένο στη μοναδική φύση και την πολιτιστική κληρονομιά των Τζουμέρκων. "Να αποφύγει να γίνει ένα, απλό ορεινό θέρετρο αναψυχής και «τυποποιημένης τουριστικής κατανάλωσης». Να στοχεύσει σε επισκέπτες που επιδιώκουν να γνωρίσουν την κουλτούρα του τόπου, να απολαύσουν το οικολογικό ενδιαφέρον της αμόλυντης φύσης.Η ζήτηση για τέτοιας μορφής τουρισμό σε απόμακρες ορεινές περιοχές αυξάνεται ταχύτατα στην Ευρώπη, καθώς με την υποβάθμιση των κλασικών θέρετρων μαζικού τουρισμού αποκτούν συγκριτική αξία. Πρόσφατες τάσεις δείχνουν μια σημαντική αύξηση του αριθμού επισκεπτών σε απόμακρες περιοχές οικοτουρισμού. Η ζήτηση ανεβαίνει διεθνώς. Άρα θα έλθει η ώρα και για τα Τζουμέρκα».
Το πρότυπο της Ανάβρας.
Για τις επιτυχημένες δράσεις και παρεμβάσεις στην κοινότητα Ανάβρα Μαγνησίας μίλησε ο πρόεδρος της Κοινότητας κ. Τσουκαλάς.Ο κ. Τσουκαλάς στην εισαγωγή της ομιλίας του δήλωσε εντυπωσιασμένος από την ομορφιά του τοπίου του Τζουμέρκων, σημειώνοντας πως ίσως είναι ένα από τα καλύτερα τοπία στην Ελλάδα.Στη συνέχεια αναφέρθηκε στις δικές τους προσπάθειες, όπου μέσα από συνεχείς συζητήσεις και συναντήσεις με του κατοίκους του χωριού σχεδόν πρίν δεκαπέντε χρόνια, δημιουργήθηκαν κτηνοτροφικά πάρκα, με αποτέλεσμα σήμερα να έχει αναπτυχθεί η κτηνοτροφία στην περιοχή και να προσφέρει σημαντικά εισοδήματα στους κτηνοτρόφους.Οι παρεμβάσεις όμως είχαν να κάνουν και με άλλα έργα στον τομέας της παιδείας, της υγείας, αλλά και στην πράσινη ανάπτυξη.
Με φόντο τις αυτοδιοικητικές εκλογές του Νοεμβρίου.
Η Συνδιάσκεψη χρωματίστηκε και με την παρουσία πολιτικών παραγόντων, που πήραν τον λόγο καταθέτοντας τις δικές τους θέσεις.Στην Συνδιάσκεψη παραβρέθηκαν οι τρείς βουλευτές του νομού Άρτας κύριοι Δ. Τσιρώνης, Π. Στασινός και Κ. Παπασιώζος, αλλά και ο Αντιπρόεδρος της Βουλής και βουλευτής Ιωαννίνων Βαγγέλης Αργύρης και ο νομάρχης Ιωαννίνων Αλέκος Καχριμάνης, με τους δύο τελευταίους να διεκδικούν την θέση του Περιφερειάρχη Ηπείρου στις εκλογές του Νοεμβρίου.
Τοποθετήσεις.
Στις συνεχείς προσπάθειες της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ για την ανάπτυξη της περιοχής αναφέρθηκε ο πρόεδρος της Κώστας Αλεξίου, επισημαίνοντας πως ο συνδυασμός του περιβάλλοντος με τον πολιτισμό αποτελούν προϋπόθεση για την ανάπτυξη μια περιοχής.Είμαι σήμερα εδώ αρωγός και συμπαραστάτης στον αγώνα για την ανάπτυξη των Τζουμέρκων. Στον τομέα του πολιτισμού τα Τζουμέρκα έχουν παράδοση, τόνισε ο βουλευτής Άρτας Π. Στασινός, χαιρετίζοντας την Συνδιάσκεψη. Όσον αφορά το περιβάλλον, οι πρόγονοί μας το παρέδωσαν προφυλαγμένο κι εμείς έχουμε υποχρέωση να το αναδείξουμε.Θα ήθελα να ρωτήσω, εάν από όλες τις εισηγήσεις και τις προτάσεις που έχουν γίνει σε ημερίδες και συνδιασκέψεις για τα Τζουμέρκα, οι άρχοντες του νομού έκαναν κάτι, εφαρμόστηκε κάτι; Γιατί είμαστε εδώ σήμερα και κουβεντιάζουμε τα ίδια πράγματα, τόνισε στην τοποθέτησή του ο πρόεδρος του Συλλόγου Θεοδωριάνων ΟΙ ΟΡΕΙΝΟΙ κ. Στεργιούλης. Να βάλουμε πλάτη και να ανεβάσουμε τα Τζουμέρκα που είναι ψηλά, ακόμα παραπάνω.Στις προσπάθειες που έχουν γίνει για τις οδικές συνδέσεις των Τζουμέρκων με την Εγνατία και την Ιόνια οδό από την πλευρά της νομαρχίας Ιωαννίνων, στάθηκε ο νομάρχης Ιωαννίνων κ. Αλ. Καχριμάνης, τονίζοντας πως τα κονδύλια που απαιτούνται είναι πολλά, τονίζοντας παράλληλα πως η περιοχή των Τζουμέρκων μπορεί να προσφέρει πολλά στην δύσκολη οικονομικά συγκυρία που βρισκόμαστε. Αναφέρθηκε στο νόμο Καλλικράτη, λέγοντας πως δεν ήταν αυτός που περίμενε η Αυτοδιοίκηση, και πως θα έχει μια δύσκολη πορεία.Στα προγράμματα που έχουν συγκροτηθεί για την ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής των Τζουμέρκων αναφέρθηκε ο νομάρχης Άρτας κ. Γ. Παπαβασιλείου, όπως το πρόγραμμα ΠΙΝΔΟΣ. Ο κ. Παπαβασιλείου επισήμανε τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη της περιοχής, που είναι τα δίκτυα που πρέπει να γίνουν, ώστε να υπάρχει πρόσβαση, και να γνωρίσουν όλα τα Τζουμέρκα οι επισκέπτες. Σημείωσε επίσης πως τα τελευταία χρόνια στην Ήπειρο έχουν γίνει ουσιαστικά βήματα όπως είναι το Εθνικό Πάρκο Τζουμέρκων, το πρόγραμμα Πίνδος, στις Ορεινές προσβάσεις, το Δασικό χωριό στον Καταρράκτη, η Γέφυρα Τζαρή, ενώ αναφέρθηκε επίσης και στους αγώνες για να μην γίνει το Φράγμα Αγίου Νικολάου αλλά και στις δικές του προσπάθειες για την αξιοποίηση της Λίμνης Πουρναρίου.
Παρουσίες.
Στην 16η Παντζουμερκιώτικη Συνδιάσκεψη παραβρέθηκαν, οι βουλευτές Άρτας Δ. Τσιρώνης, Π. Στασινός και Κ. Παπασιώζος, ο Αντιπρόεδρος της Βουλής και βουλευτής Ιωαννίνων Βαγγέλης Αργύρης, οι νομάρχες Άρτας Γ. Παπαβασιλείου και Ιωαννίνων Αλ. Καχριμάνης, ο επικεφαλής της μείζονος μειοψηφίας του νομαρχιακού συμβουλίου Άρτας Κώστας Μπόβολος, ο νομαρχιακός σύμβουλος Κώστας Φώτης, ο Αντιδήμαρχος Αρταίων Γρηγόρης Τρομπούκης, ο δημοτικός σύμβουλος Αρταίων Τέλης Μπακόλας, ο πρόεδρος της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ Κώστας Αλεξίου, ο Δήμαρχος Πραμάντων Γιάννης Σιντελές, οι πρόεδροι των Κοινοτήτων Συράκου Γιάννης Αργύρης και Ματσουκίου Γ. Λάνταβος, τα μέλη του Συλλόγου Προστασίας Αράχθου Νίκος Μάνθος, Ηλίας Καραμπίκας και Γιάννης Παπαδημητρίου, ο πρόεδρος των ΟΡΕΙΝΩΝ Δημήτρης Στεργιούλης κ.α.