Ερωτήματα για την οικονομική κρίση...

. Του Ανδρέα Ανδριανόπουλου . Η οικονομική κρίση που έχει χτυπήσει χρηματιστήρια, επενδυτικές Τράπεζες και οργανισμούς παροχής στεγαστικών...

.

Του Ανδρέα Ανδριανόπουλου

.

Η οικονομική κρίση που έχει χτυπήσει χρηματιστήρια, επενδυτικές Τράπεζες και οργανισμούς παροχής στεγαστικών δανείων στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην Ευρώπη έχει ορισμένα περίεργα χαρακτηριστικά. Ενώ εκ πρώτης όψεως οι πάντες πανικοβάλλονται και οι απλοί καταθέτες αισθάνονται από νευρικότητα μέχρι και απόλυτη ανασφάλεια κάποια στοιχεία της κρίσης κάνουν ανθρώπους έμπειρους και διορατικούς να σηκώνουν τα φρύδια.

Πώς μπορούμε να μιλάμε για μεγάλη οικονομική κρίση που οδηγεί το τραπεζικό σύστημα σε κατάρρευση, και την ίδια ώρα τράπεζες να συγκρούονται για το δικαίωμα εξαγοράς χρεοκοπημένων πιστωτικών ιδρυμάτων; Το είδαμε αυτό να συμβαίνει στις ΗΠΑ, όπου Wells Fargo και Citigroup ήρθαν σχεδόν στα χέρια για το δικαίωμα εξαγοράς της Wachovia. Κάτι παρόμοιο παρατηρήθηκε και στην περίπτωση της Fortis σε Βέλγιο και Ολλανδία. Οπου οι εκεί κυβερνήσεις αρνήθηκαν να την αφήσουν να εξαγορασθεί από Γαλλικές Τράπεζες, προτιμώντας να την σώσουν με χρήματα των φορολογουμένων. Οι φήμες μάλιστα λένε πως και οι αμερικανικές αρχές απέρριψαν προσφορές από την Κίνα για την Lehman Brothers και κάποια άλλα πιστωτικά ιδρύματα. Είναι δυνατόν να είναι πραγματικά τόσο βαθιά η κρίση και επιλογές οικονομικού εθνικισμού να αποτρέπουν τις δυνάμεις της αγοράς να λειτουργήσουν με την παραδοσιακή τους αποτελεσματικότητα;

Γιατί, από την άλλη μεριά, βαθαίνει η κρίση, ιδιαίτερα στα χρηματιστήρια, ενώ οι εμπορικές τράπεζες δείχνουν να είναι ανέπαφες και οι βασικοί δείκτες της οικονομίας που συνήθως επηρεάζονται άμεσα από τις όποιες οικονομικές αναταραχές – τα επιτόκια δηλ. και η ανεργία – δεν έχουν δείξει να έχουν επικίνδυνα ανοδικές τάσεις;

Το μόνο συγκεκριμένο αποτέλεσμα της προβαλλόμενης υστερίας είναι το τεράστιο πακέτο διάσωσης που ενέκρινε το αμερικανικό Κογκρέσο. Και που στοχεύει βέβαια στις τσέπες των παλιών συντρόφων του κ. Πόλσον από την Wall Street.

Με τα χρήματα αυτά οι επενδυτικές τράπεζες, που πήραν και τα απίστευτα ρίσκα, θα πουλήσουν σχετικά υψηλά το ενεργητικό τους στο αμερικανικό δημόσιο και τα αφεντικά τους θα προσγειωθούν σχετικά ομαλά. Σε αντίθεση βέβαια με τους φορολογούμενους και τις αγορές που θα συνταραχθούν από τις συνέπειες της γιγαντιαίας αυτής κρατικής παρέμβασης.

Βέβαια η κρίση εμπιστοσύνης ανάμεσα σε Τράπεζες είναι σοβαρή. Όσοι έχουν μαζέψει χρήματα αρνούνται να δανείσουν. Η συνακόλουθη έλλειψη ρευστότητας – ιδιαίτερα μάλιστα μετά την απίστευτη δημόσια παρέμβαση στην οικονομία που σημειώθηκε στις ΗΠΑ με το γιγαντιαίο πακέτο Πόλσον που λειτούργησε για την διάσωση των managers της Wall Street και μόνο – θα τραβήξει στην κρίση και πολλές Εμπορικές Τράπεζες. Και πιθανότατα θα πανικοβάλει ακόμα περισσότερο τους πολίτες. Κρατική παρέμβαση λοιπόν, το τέλος της οικονομίας της αγοράς και πρόκληση απίστευτης οικονομικής αναστάτωσης.

Από την άλλη πλευρά του λόφου μπορεί να διακρίνει κανείς πως οι πραγματικά χαμένοι των εξελίξεων είναι η Κινεζική οικονομία, που έχασε αγορές, αλλά και μεγάλο μέρος της αξίας των συναλλαγματικών της αποθεμάτων, αλλά και η Ρωσία με τα σκαμπανεβάσματα του χρηματιστηρίου της Μόσχας και την κάθετη πτώση της τιμής πολλών πρώτων υλών.

Η γενικότερη διεθνής οικονομική ανακατανομή δεν ζημιώνει τελικά τόσο πολύ τους πατρίκιους του αμερικανικού κατεστημένου. Περισσότερο επιδρά στους ανταγωνιστές τους και τους προσγειώνει ανώμαλα σε μια καινούργια παγκόσμια οικονομική πραγματικότητα. Είναι φανερό, με άλλα λόγια, πως ο στρατηγικός στόχος κάποιων γεωπολιτικών επιδιώξεων βάρυνε περισσότερο στις τελικές αποφάσεις από την όποια οικονομική αναστάτωση.

Υπάρχει όμως και ένα ιδιαίτερα ελληνικό χαρακτηριστικό στο ανησυχητικό κλίμα των ημερών. Ενώ ο κόσμος συγκλονίζεται και οι πολίτες ανησυχούν για τις καταθέσεις τους και την αυριανή τους οικονομική πορεία η κυβέρνηση δείχνει να ζει στον κόσμο της. Και με το Προσχέδιο Προϋπολογισμού που κατέθεσε στην Βουλή επιβάλλει καινούργιες φορολογικές επιβαρύνσεις. Αντί να ανακουφίσει τους αγχωμένους πολίτες τους φορτώνει με νέα προβλήματα και εν δυνάμει αδιέξοδα. Όταν κάποιος χάνει από παντού, το τελευταίο που περιμένει είναι το κράτος να εμφανισθεί για να του δώσει την χαριστική βολή!!!

Αν το Υπ. Οικονομικών ενδιαφέρεται πράγματι για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής –αν και κάτω από τις ελληνικές δημοσιονομικές συνθήκες σύντομα η φορο-αποφυγή θα φαντάζει εθνικό καθήκον– θα μπορούσε να προχωρήσει σε ένα πείραμα. Θα φρόντιζε να ελέγξει τις φορολογικές δηλώσεις όσων κατήγγειλαν πως έχασαν εκατομμύρια στην Ελλάδα από τους τίτλους έκδοσης της Lehman Brothers. Πιθανότατα θα ανακάλυπτε λαβράκια. Οι περισσότεροι ίσως δηλώνουν σαν εισόδημα ασήμαντα πραγματικά ποσά. Και ίσως να διέλυε κι’ ένα αρκετά διαδεδομένο νεοελληνικό μύθο.

Πόσοι άραγε από τους επενδυτές των ειδικών αυτών ομολόγων, σύμφωνα με την φορολογική τους δήλωση, βρίσκονται κάτω από το επίσημο «όριο της φτώχειας»;

------------------------------------