Κλινικές μελέτες στη Ελλαδα‏...

. Από τον Insider2007@in.gr Αγαπητό press.gr αποφάσισα να σας γράψω, ως μία από τις ελάχιστες εναπομείνασες μαχητικές πηγές πληροφόρησης,...

.
Από τον Insider2007@in.gr

Αγαπητό press.gr
αποφάσισα να σας γράψω, ως μία από τις ελάχιστες εναπομείνασες μαχητικές πηγές πληροφόρησης, με αφορμή μια εξαιρετική, πρόσφατη εκπομπή στην τηλεόραση (Alpha, Κουτί της Πανδώρας) που παρουσίασε δύο μεγάλα σκάνδαλα που αφορούσαν κλινικές μελέτες σε ελληνικά Νοσοκομεία. Εμπλεκόμενοι δύο καθηγητες (Κοι Φούσσας, καρδιολόγος ναι Τασσόπουλος, παθολόγος, σε μεγάλα Δημόσια Νοσοκομεία στην Αθήνα) οι οποίοι εκαναν πειραματικές κλινικές πράξεις που συμπεριλάμβαναν χορήγηση φαρμάκων, σε ασθενείς χωρίς οι ιδιοι να το γνωρίζουν και συχνά χωρίς την έγκριση των αρμόδιων φορέων.
Όπως αναμενόταν, και στις δύο περιπτώσεις τα πράγματα μάλλον αποσιωπήθηκαν μετά τον αρχικό θόρυβο, αλλά το τραγικότερο είναι οτι αυτές οι περιπτώσεις δεν είναι φυσικά οι μοναδικές και οι ίδιες πρακτικές συνεχίζονται απρόσκοπτα έως σήμερα στα περισσότερα μεγάλα Νοσοκομεία και Κλινικές σε όλη την Ελλάδα. Απόδειξη, οι δεκάδες κλινικές εργασίες από Ελληνες 'ερευνητές' που κατατίθενται για παρουσίαση σε Συνέδρια και για δημοσίευση σε επιστημονικά περιοδικά κάθε χρόνο. Αυτές περιλαμβάνουν ένα πολύ μεγάλο αριθμό αρρώστων, αλλά στη συντριπτική πλειοψηφεία των περιπτώσεων ελάχιστοι από τους αρρώστους γνωρίζουν οτι συμμετείχαν η και ακόμα συμμετέχουν σε αυτές τις μελέτες και πολύ συχνά δεν υπάρχει ουτε καν έγκριση από επιτροπές δεοντολογιας η άλλους ελεγκτικούς φορείς.
Θα έπρεπε εδώ να ξεκαθαρίσουμε οτι οι σοβαρές και καλά οργανωμένες κλινικές μελέτες, ιδίαίτερα για τη δοκιμή νέων φαρμάκων, ειναι απόλυτα απαραίτητες για τη κυκλοφορία αξιόπιστων και ασφαλών σκευασμάτων. Ομως ακρογωνιαίος λίθος της μακρόχρονης και πολυδάπανης (εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ) διαδικασίας για να εκριθεί και να κυκλοφορήσει ένα φάρμακο είναι η διαφύλαξη της υγείας και η ασφάλεια όλων των ασθενών που θα συμμετάσχουν στην έρευνα.
Απόλυτα απαραίτητη είναι η πλήρης και ενδελεχής ενημέρωση των αρρώστων για τα πιθανά οφέλη αλλα περισσότερο για τους κινδύνους απο τη συμμετοχή τους στη κάθε μελέτη και η εξασφάλιση της ενυπόγραφης συγκατάθεσης τους. Παραβίαση του κύριου αυτού κανόνα αποτελεί οχι μόνο απο τα πιο σοβαρά δεοντολογικά/πειθαρχικά αδικήματα αλλά τιμωρείται και ποινικά. Στην Ελλάδα, δυστυχώς, αυτός και άλλοι σημαντικοί κανόνες της κλινικής έρευνας στην πλειονότητα των περιπτώσεων παραβιάζονται, με οχι σπάνια τραγικές συνέπειες.
Η σημαντικότερη αιτία, η ανεξέλεγκτη αλληλεπίδραση γιατρών, κυρίως πανεπιστημιακών, με τη φαρκακοβιομηχανία. Κυριότερα κίνητρα, εκ μέρους των γιατρών: α. σημαντικό χρηματικο όφελος-συχνά οι εταιρείες πληρώνουν 'με το κεφάλι', ανάλογα με τον αριθμό των αρρώστων που ο κάθε γιατρός συμπεριλάβει στη μελέτη που οι εταιρείες χρηματοδοτούν- β. άλλα 'ανταλάγματα', ταξίδια, sponsorships κλπ, γ, δημοσιέυσεις σε επιστημονικά περιοδικά -σημαντικό για 'ακαδημαική καριέρα'. Δυστυχώς σε αντάλλαγμα των παραπάνω και συχνά με στόχο τη γρήγορη διεκπεραίωση, οι κανόνες και η υγεία/ασφάλεια/αξιοπρέπεια των αρρώστων μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα. Ενα ακόμα σημαντικό προβλημα είναι οτι μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες συχνά αποφεύγουν χώρες σαν την Ελλάδα με 'χαλαρές' και οχι αξιόπιστες διαδικασίες για να δοκιμάσουν τα πιο 'υποσχόμενα΄φάρμακά τους (δεν διακινδυνεύουν τη φήμη τους και πιθανές νομικές εμπλοκές) και πολλές φορές εδώ καταλήγουν προβληματικά η δεύτερης διαλογής ερευνητικά πρωτόκολλα που συχνά εγκυμονούν επιπρόσθετους και μεγαλύτερους κινδύνους για τους αρρώστους.
Πώς μπορούμε να αντιδράσουμε. Πρώτον, η γνώση είναι δύναμη και όλοι, ασθενείς και συγγενείς, πρέπει να ειναι ενήμεροι για αυτές τις πρακτικές και να απαιτούν περισσότερες πληροφορίες αν κάτι φαίνεται ύποπτο. Πίεση πολιτική για να λειτουσργήσουν οι κανόνες και οι νόμοι (υπάρχουν, ως συνήθως, αλλά...). Το σημαντικότερο όλων όμως είναι η παραδειγματική τιμωρία όσων πιάστηκαν η πιαστούν (δεν είναι δύσκολο) να παραβιάζουν τους κανόνες αύτους και παρανομούν. Ασθενείς που συμπεριλήφθηκαν σε μελέτες χωρίς έγγραφη συγκατάθεση τους η ακόμα περισσότερο ασθενείς η και συγγενείς ασθενών που πιθανόν βλάφτηκαν απο συμμετοχή τους σε μελέτες που δεν γνώριζαν, θα μπορούσαν να διεκδικήσουν τεράστιες αποζημιώσεις.
Σημαντική επίσης είναι η καταγγελία των παρανομούντων γιατρών και εταιρειών στα Συνέδρια η στα επιστημονικά περιοδικά που δημοσίευσαν τα αποτελέσματα των αντιδεοντολογικών μελετών, που μπορεί να εχει εξοντωτικές συνέπειες (black list για μελλοντικές δημοσιεύσεις απο αναξιόπιστες πηγές και ανακλήσεις δημοσιεύσεων).
Θα έλεγα ακόμα για καταγγελίες στους Ιατρικούς Συλλόγους, αλλά η αλήθεια είναι ότι στην Ελλάδα λειτουργούν περισσότερο για τα συμφέροντα της συντεχνίας και ελάχιστα για την επόπτευση της ιατρικής δεοντολογίας. Μία η δύο ηχηρές, παραδειγματικές τιμωρίες γιατρών και εταιρείων αρκούν για να αλλάξουν τα πράγματα και να εφαρμοστούν και εδώ αρχές που στις προηγμένες χώρες θεωρούνται δεδομένες. Τα παιδιά μας αξίζουν μια καλύτερη Υγεία!