Αθωώθηκαν για τα "Μυστικά Αρχεία"

.. Με απόφαση ο δικαστής Νικόλαος Σάντης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας απέρριψε αγωγή για δυσφήμιση κατά του εκδοτικού οίκου «Λιβάνη...

..
Με απόφαση ο δικαστής Νικόλαος Σάντης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας απέρριψε αγωγή για δυσφήμιση κατά του εκδοτικού οίκου «Λιβάνη» των Αθηνών και των δημοσιογράφων Μιχάλη Ιγνατίου, ανταποκριτή του ΜΕGA και της εφημερίδας «ΕΘΝΟΣ» στην Ουάσιγκτον και Κώστα Βενιζέλου, αρχισυντάκτη της κυπριακής εφημερίδας «Ο Φιλελεύθερος», όπως μετέδωσε το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Την αγωγή άσκησε ο Σωκράτης Ηλιάδης, ο οποίος αξίωνε αποζημιώσεις για δυσφήμιση. Αντικείμενο της αγωγής ήταν η ακόλουθη αναφορά στο εισαγωγικό μέρος του βιβλίου «Τα Μυστικά Αρχεία του Κίσιντζερ», την οποία συνέταξε ο διδάκτωρ, ερευνητής, καθηγητής του Παντείου Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Μάριος Ευρυβιάδης: "Σιγά, σιγά, όμως, όταν ο Γρίβας μέσω του αρχισυμβούλου του Σωκράτη Ηλιάδη άρχισε να συνωμοτεί με τον Τζόρτζ Μπόλ για την πραξικοπηματική ανατροπή του Μακαρίου».
Το επίδικο απόσπασμα αναφέρεται στην περίοδο 1964 και στην ύπαρξη σχεδίου για την πραξικοπηματική ανατροπή του Μακαρίου με σκοπό την επιβολή του σχεδίου Άτσεσον. Σύμφωνα με τη δοθείσα μαρτυρία το σχέδιο Άτσεσον προνοούσε για κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, με παραχώρηση μεγάλης στρατιωτικής βάσης στην Τουρκία, στη χερσόνησο της Καρπασίας. Προς δικαιολόγηση της επίδικης αναφοράς ο καθηγητής Μάριος Ευρυβιάδης στη μαρτυρία του αναφέρθηκε σε πολύ μεγάλο αριθμό αποχαρακτηρισμένων εγγράφων των Εθνικών Αρχείων των Ηνωμένων Πολιτειών και σε άλλες ιστορικές πηγές, τις οποίες το δικαστήριο δέχτηκε ως «αξιόπιστες».
Το δικαστήριο έκρινε τους καθηγητή Μάριο Ευρυβιάδη και δημοσιογράφο Μιχάλη Ιγνατίου ως «πλήρως αξιόπιστους μάρτυρες», ενώ «αναξιόπιστη» έκρινε τη μαρτυρία του ενάγοντα Σωκράτη Ηλιάδη. Σύμφωνα με τη δικαστική απόφαση το επίδικο δημοσίευμα αφορά ιστορικά γεγονότα, λόγω της χρονικής απόστασης που χωρίζει τη δίκη από τον επίδικο χρόνο (1964). Το ζητούμενο επομένως ήταν κατά πόσο τα όσα αναφέρονται στο επίδικο απόσπασμα δικαιολογούνται από την υπάρχουσα ιστορική πληροφόρηση. Οι εναγόμενοι αλλά και ο καθηγητής Μάριος Ευρυβιάδης «είχαν κοινωνικό καθήκον ως δημοσιογράφοι, ακαδημαϊκοί συγγραφείς, ιστορικοί ερευνητές και εκδότες να προβούν στη δημοσίευση με το κοινό να έχει ανάλογο συμφέρον για σχετική πληροφόρηση», αναφέρεται στην απόφαση του δικαστή Σάντη.
Στη δικαστική απόφαση παρατίθεται αυτούσιος αριθμός σημαντικών εγγράφων από τα Εθνικά Αρχεία των Ηνωμένων Πολιτειών. Συγκεκριμένα, παρατίθεται αριθμός τηλεγραφημάτων της Αμερικανικής Πρεσβείας στη Λευκωσία την περίοδο Ιανουαρίου - Φεβρουαρίου 1964, τα οποία αναφέρονται λεπτομερώς σε επαφές τις οποίες είχε ο τότε Αμερικανός Πρέσβης με τον κ. Σωκράτη Ηλιάδη σχετικά με την προετοιμασία του εδάφους για την κάθοδο του Γρίβα στην Κύπρο. Στα τηλεγραφήματα αυτά ο κ. Σωκράτης Ηλιάδης χαρακτηρίζεται ως «ο άνθρωπος του Γρίβα στην Κύπρο». Σε άκρως μυστικό τηλεγράφημα ημερ. 20.8.1964, το οποίο εστάλη από τον τότε Πρέσβη των ΗΠΑ στη Λευκωσία Taylor Belcher προς το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, διαφαίνεται, σύμφωνα με τη μαρτυρία, ότι ο κ. Σωκράτης Ηλιάδης «είχε ενεργό συμμετοχή σε σχεδιαζόμενο πραξικόπημα για παραμερισμό του Μακαρίου και εφαρμογή του Σχεδίου Άτσεσον στην Κύπρο». Μάλιστα στο εν λόγω τηλεγράφημα γίνεται αναφορά σε προγραμματισμένη συνάντηση του ενάγοντα με πράκτορα των μυστικών υπηρεσιών της Αμερικής.
Η πιο πάνω υπόθεση είναι η πρώτη, που αφορά στα γεγονότα του 1964 και ιδιαίτερα την κάθοδο του Γρίβα στην Κύπρο και την ύπαρξη σχεδίου για πραξικοπηματική ανατροπή του Μακαρίου με σκοπό την επιβολή του σχεδίου Άτσεσον.